اصول اولیه صدابرداری اجرای زنده
برای بررسـی صدابرداری زنده لازم اسـت نخسـت شـناختی نسبت بـه حرفه مهندسـی صدای( Sound Engineer )داشته باشیم. .مهندسـی صـدا یـک حرفـه كامـلا تخصصـی و علمـی اسـت كـه بـا تجهیـزات و ابزارهـای لازم جهـت ضبـط، ویرایـش، میکـس، مسـترینگ و بازتولیـد صـدا سـر و كار دارد. مهندسـی صـوت از علـوم مختلفی از جمله: مهندسـی الکترونیک , صوتشناسی (Acoustic) سایکو اكوسـتیک (psychoacoustics) و موسـیقی بهـره میبـرد.
مهنـدس صدا شـخصی دوره دیـده و با تجربه با اشـراف بـه علوم یـاد شـده بـه ضبـط، بازتولیـد، تركیب و نهایی سـازی صوت بااسـتفاده از تجهیزات آنالوگ و دیجیتال(سخت افزار و نرم افـزار) بپـردازد.
مهندسـی صدای زنـده ( Sound Engineer Live )
همانطـور كـه از نامش پیداسـت در پروسـه صدابـرداری زنده از كنسـرتها و دیگـر مراسـم كـه در آنهـا نیـاز بـه ضبـط یـا پخش صـدا اسـت فعالیـت دارد. ایـن فـرد برنامه ریزیهـای لازم را جهت قرار دادن اسـپیکرها در موقعیـت مناسـب، میکروفن گذاری برای الات موسیقی و گوینده, كابل كشـی آنهـا، بـه كارگیری دسـتگاههای مـورد نیـاز جهت پردازش، میکـس و ضبط صـدا به عمل میآورد.
بررسـی محل قرارگیـری صدابردار در سـالن
درحالـت اسـتاندارد یـک صدابـردار در اجـرای زنـده بایـد در بیـن جمعیت حضـور داشـته باشـد و مطابـق بـا عواملـی از قبیل تعـداد حضار، دمـای محیـط، تعـداد سـازهای در حـال نواختـن و حتـی تنظیـم هـر قطعـه بـا اعتمـاد بـه شـنیدار یـک صدابـرداری مناسـب را رقـم زند. تعـداد محـدودی از سـالنها در ایران دارای شـرایط ذكرشـده جهـت صدابـرداری مناسـب هسـتند. همچنیـن مشـاهده شـده در اكثـر سـالنهای صدابـردار پـس از میکروفن گـذاری بـه اتـاق كنتـرل رفتـه و هیچگونه اشـرافی نسـبت به اسـتیج نـدارد و تنهـا با اسـتفاده از اسـپیکر صـدا را مانیتـور میكند در ایـن روش بـروز اشـتباه بسـیار محتمـل خواهـد بـود چـراكـه نکاتی از قبیـل آكوسـتیک سـالن و پخـش صـدا را نخواهنـد شـنید و در نتیجه، قضـاوت نادرسـتی خواهند داشـت. یکـی دیگـر از ایـرادات موجـود دارا بـودن سـالنها بـه صدابـرداران اسـتخدامی و ثابـت اسـت. نکتـه و ایـراد اصلـی حضـور این افراد نیسـت بلکـه حضور ایـن افـراد بـه صـورت ثابـت اسـت زیـرا پـس از مدتـی این فعالیـت مانند شـغلهای دیگر دچار عادت شـده كه ایـن امر در تخصص صدابـرداری باعث خسـتگی شـنیداری و اسـتهلاک كاری میشـود.
صدابردار مختص گروه موسیقی
در تمـام دنیـا گروههـای قـوی و پیـشگام كنـار گـروه خـود یـک مهنـدس صـدا به همـراه دارنـد كـه عضوی از گـروه بوده و عـلاوه بر اجرایـی كـردن پروژههـا در اجراهـای زنـده به عنوان عضو حضـور دارد و در كنـار صدابـرداران مکان كنسـرت به صورت همـکار فعالیت میكنند.
علت حضور این افراد در گروه
:اصـولا بـر طبق تنظیـم هر قطعه، فرد آهنگسـاز و یـا تنظیم كننده اوجها و فرودهایی را نیاز دارد كه علاوه بر شـیوه آهنگسـازی قسـمتی از ایجـاد هیجـان را وارد حیطـه دینامیکی صـدا میكنـد و بهتریـن راه كنتـرل این قسـمت میتوانـد بر عهده مهنـدس صدای گـروه در اجرای زنده باشـد كه شـناخت مناسـبی از قطعات گروه دارد. مشـکل دیگـر كه در ایران بـا آن مواجهه هسـتیم برخورد مهندس صـدای گـروه و صدابـرداران سالنهاسـت كـه عمومـا تعامل مناسـبی با یکدیگـر ندارنـد. علت این امر بیشـتر به حوزه روانشناسـی بـر میگردد. صدابـرداران سـالن به عنوان مسـئول اغلب به دلیل حضور مسـتمر در مراكـز بـه اضافه شـدن یـک فـرد جدید احسـاس خطر شـغلی كرده و گارد نامناسـبی نسـبت بـه مهنـدس صـدای گـروه دارنـد كـه ایـن مـورد بـا شفافسـازی و تفکیـک فعالیـت قابل حل اسـت زیـرا فعالیت تفکیـک شـده و ازپیـش تعریـف شـده دارند. مهنـدس صدای گـروه با قطعـات موسـیقی آشـنا بـوده و صدابردار سـالن با محیـط كاری خود وسـخت افزارهای آن آشـنایی دارد لـذا این تركیب فقـط باعث بهبود اجراو تضمیـن موقعیـت كاری هـر دو فرد اسـت.
اعتماد به مهندس صدا در گروه
در اجـرای زنـده عمومـا نوازنـدگان دچار بار روانی شـده و اسـترس پیـش از اجـرا باعث میشـود تـا بـرای دیده شـدن از صدابـردار تقاضای بالا بـردن حجـم صدای سـاز را كـرده و یـا معترض به كم بـودن صدای سـاز هستند.در ایـن شـرایط یـک رابطـه ی مناسـب روانـی بیـن اعضـای گـروه،صدابـردار و مهنـدس صـدا میتوانـد دغدغه ذهنـی نوازنـده را حل كند.پـس پیـش از هـرچیـز از نوازنـدگان عزیـز تقاضـا داریم به مهندسـین صـدای گـروه خود اعتماد كـرده زیرا كه فرد متخصـص در بین جمعیت قضـاوت بهتـری از حجـم صدا خواهند داشـت.
درحقیقت مهندس صدا به معنی واقعی سازمان دهی کننده و آنالیز کننده و سپس تدوین و کات کننده اصلی در زمان اجرای برنامه می باشد که میتوان بر مخاطبان اثرات بسیار مطلوبی گذاشته حتی در رهبری و آرامش نوازندگان و خوانندگان موثر واقع گردد.
پس در هر اجرای زنده بهتر است از مهندسین خوب حوزه صدا استفاده گردد تا هم مخاطب نهایت استفاده را ببرد و هم گروه موسیقی ارائه بهتری داشته باشد .